Avrupa Komisyonu 29 Kasım 2015’te düzenlenen Türkiye-AB Zirvesinde, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için 3 milyar avro tutarında bir fon oluşturacağını taahhüt etmiş ve ardından 18 Mart 2016 tarihinde yapılan ikinci zirvede ise bu fonun tükenmesi durumunda ek 3 milyar avro daha sağlayacağını açıklamıştı. 3+3 milyar avro olarak planlanan fonun tamamı (6 milyar euro) projelere bağlanmış olup 4,3 milyar avroluk kısmı Türkiye’ye ödenmiştir. AB bu anlaşmada Türk vatandaşları için vize muafiyeti, AB’ye üyelik ve Gümrük Birliği’nin genişletilmesi konusunda vaatlerde de bulunmuştu. (Güncelleme 23 Haziran 2021)
GÜNCELLEME: Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin Türkiye’yle göç anlaşması kapsamında 2024’e kadar ek 3 milyar Avro bütçe ayıracağını duyurdu.
Para Türkiye’ye Nasıl Gönderiliyor?
Türkiye’deki Sığınmacılar için Mali Yardım Programı (FRIT) ismiyle oluşturulan fon, her biri 3 milyar Avro tutarında iki eşit dilime bölünmüş olan toplam 6 milyar Avroluk bir bütçeye sahiptir. Avrupa Birliği’nin taahhüt ettiği bu para Türkiye’ye direkt olarak değil proje karşılığında gönderilmektedir. Bu mali destek programı için kurulan özel bir komite bulunmaktadır. Komite belirli dönemlerde toplanıp projeler hakkında görüşmeler gerçekleştirmekte, yeni projeleri incelemekte ve mevcut projeler hakkında denetlemeler yapmaktadır. Projeler onaylandıkça taahhüt edilen miktar ödenmektedir. Bu mali yardımlar yaklaşık olarak 1.8 milyon Suriyeliye etki etmektedir.
Bu Para Nerelere Harcanıyor?
6 milyar Avronun 2,4 milyar Avrosu sığınmacıların sağlık, eğitim ve koruma gibi temel ihtiyaçların karşılanması konusuna odaklanmıştır. Bu alanlarda üretilen projeler sayesinde AB tarafından finanse edilen para ile temel geçim desteği sağlamakta, çocukların eğitime erişimi mümkün kılınmakta, okullar ve hastaneler inşa edilmekte ve sığınmacılara koruma hizmetleri sunulmaktadır.
FRİT Kapsamında Gerçekleştirilen Projelere Örnekler:
- Yabancılara Yönelik Sosyal Uyum Yardımı Programı
- PİKTES – Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi
- SIHHAT – Göçmen Sağlığı Merkezleri Projesi
- Kayıtlı İstihdama Geçiş Programı (KİGEP)
- Eğitim Bursları
- Geri Gönderme Merkezlerindeki Yabancıların İletişim İhtiyaçları
- Okullar ve bu okullarda görev alan öğretmenler