Bilindiği üzere, Geçici Koruma Yönetmeliği 22.10.2014 tarihli ve 29153 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış, gerekli şartları sağlayan Suriye uyruklu yabancılar geçici koruma kapsamına alınmıştır.
Geçici korunanlar;
a) Geçici barınma merkezlerinde kurulan sağlık merkezlerinden,
b) Bakanlık ye bağlı kuruluşlarına ait sağlık hizmeti sunucularından,
c) Üniversite sağlık uygulama ye araştırma merkezlerinden,
d) Özel hastanelerden,
e) Vakıf veya dernekler tarafından gönüllü olarak verilen sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.
Geçici korunanların sağlık hizmetini ikamet adresinin bulunduğu illerde almaları esastır. Sağlık hizmetleri Sağlık Bakanlığı tarafından birinci, ikinci ve üçüncü basamak şeklinde sınıflandırılmıştır.
- Birinci basamak sağlık kuruluşları, hastaların ayaktan veya yataklı teşhis ve tedavilerinin yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır. Göçmen sağlığı merkezleri, sağlık ocakları, sağlık merkezleri, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi ve verem savaş dispanserleri birinci basamak sağlık kuruluşlarıdır. Bu kuruluşlara doğrudan başvurabilirsiniz.
- Birinci basamak sağlık kuruluşlarına ek olarak ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına da doğrudan başvurabilmeniz mümkündür. Devlet hastaneleri ikinci basamak sağlık kuruluşları olarak kabul edilirken, eğitim ve araştırma hastaneleri ile üniversite hastaneleri ise üçüncü basamak kuruluşlar olarak nitelendirilmektedir. Bakanlığa bağlı kuruluşlarına ait ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına doğrudan sevk aranmaksızın başvurulur.
- Üniversitelerin sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ile özel hastanelere doğrudan başvurulamamaktadır. Acil durumlar gibi istisnai haller dışında bu yerlerde sevk olmadan sağlık hizmetinden ücretsiz olarak yararlanmanız mümkün değildir. Bakanlık bağlı kuruluşlarına ait 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşları tarafından, öncelikle üniversite sağlık uygulama ve araştırma merkezlerine, bunun mümkün olmaması halinde ise özel hastanelere sevk ancak:
- Acil Sağlık hizmetleri erişkin/yenidoğan yoğun bakım hizmetleri,
- Yanık tedavisi ve kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyoizotop tedavileri) için mümkündür.
- Dolayısıyla kimlik kaydı olsa dahi bireyler üniversite sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ile özel hastanelere sevk olmadan doğrudan başvuramamaktadır.
- Ancak Kronik hastalığı bulunanlar ile tedavi veya kontrol için çağrı belgesi olanların, üniversitesi sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ve özel hastaneler dahil sağlık kuruluşlarına başvurularında yeniden sevk alması gerekmez.
- Türkiye’de geçici koruma altındaki kişilere Sağlık Uygulama Tebliği kapsamındaki sağlık hizmetleri ücretsiz olarak sağlanır. Bu kapsamda olmayan ya da belirlenen limiti aşan tedaviler için ödeme talep edilmektedir.
Kimlik Kaydı Bulunmayan Sığınmacılar
Kimliği bulunmayan bireyler, acil sağlık hizmetleri ile bulaşıcı ve salgın hastalık durumlarında birinci basamak
Tedavinin ardından kişiler kayıt işlemleri için bulunduğu ildeki Göç İdaresi Başkanlığı’na yönlendirilir. Tedavisi uzun sürecek olan veya İl Göç İdaresi Başkanlığı’na yönlendirilmesi mümkün olmayan kişilerin (vefat edenler dâhil), tedavisi devam ederken varsa kimlik bilgileri bulunduğu ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne Hastane tarafından resmi yazı ile bildirilir.
Üniversite ve özel sağlık hizmeti sunucularına acil hal kapsamında yapılan doğrudan başvuruların ödenebilmesi için, acil tıbbi müdahale yapılmasını zorunlu kılan durumun müdahaleyi yapan hekim tarafından imzalanmış bir belge ile belgelendirilmesi ve başvurunun İl Sağlık Müdürlüğü Fatura İnceleme Komisyonlarınca acil hal kapsamında olduğunun kabul edilmesi gerekir.
Koronavirüs Salgını Kapsamında Sağlık Hizmetlerine Erişim
- Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen Koronavirüs ile mücadele kapsamında, herhangi bir sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın tüm kişiler, virüse karşı kullanımı tavsiye edilen her türlü kişisel koruyucu ekipmandan, hastalığın teşhisinde kullanılan test, kit gibi ekipmandan, hastalığın tedavisinde kullanılan her türlü ilaçtan ücretsiz olarak yararlanacaktır.
- Dolayısıyla koronavirüs kapsamında kimlik kaydınızın olmaması, kayıtlı olduğunuz ilden başka bir ilde olmanız gibi hususlar önemli değildir. Salgın kapsamında sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanabilirsiniz.
Hasta Olarak Haklarınız
1. Hizmetten Genel Olarak Faydalanma
Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkı vardır.
2. Bilgilendirme ve Bilgi İsteme
Her türlü sağlık hizmetinin ve imkânının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı isteme hakkı vardır.
3. Sağlık Kuruluşunu ve Personelini Seçme ve Değiştirme
Sağlık kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek vermekte olan tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4. Mahremiyet
Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.
5.Reddetme Durdurma ve Rıza
Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.
6.Güvenlik
Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya,
7.Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme
Sağlık tesisinin imkânları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye hakkı vardır.
8.İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi Saygınlık Görme ve Rahatlık
Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9.Ziyaret ve Refakatçi Bulundurma
Sağlık tesislerince belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin imkânları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır.
10.Müracaat Şikâyet ve Dava Hakkı
Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikâyet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.
Sağlık Hizmetlerine Erişimde Problemler Ve Başvurulabilecek Yollar
Sağlık hizmeti aldığınız süre içinde haklarınızın ihlal edildiğine inanıyorsanız şikâyette bulunma ve uğradığınız zarar için tazminat alma hakkınız da bulunmaktadır.
Haklarınız ihlal edildiğini düşünüyorsanız öncelikle bulunduğunuz hastanenin “Hasta Hakları Birimi’ne” müracaat ediniz. Sorununuz çözüme ulaştırılmazsa bulunduğunuz ildeki İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde yer alan Hasta Hakları Kurulu’na başvurabilirsiniz. Bunların yanı sıra Alo 184 SABİM (Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi) telefon hattından da şikâyet ve önerilerinizi iletebilmeniz mümkündür.
Temel hak ve özgürlüklerinize erişimde yaşadığınız her türlü sıkıntılar için Mülteciler Derneği’nden destek isteyebilirsiniz.