Tütün kullanımı, genellikle ergenlik döneminde baş gösterir. Sigara ve nargile gibi tütün mamullerine başlamada ve bağımlılık oluşumunda, psikolojik nedenlerin önemli rolleri vardır.
Bağımlılık Nasıl Başlar?
Akran baskısı, sosyal kabul görme, bazı kişilik bozuklukları, öz güven problemleri, stres ve öfkeyle baş etmede yetersizlik, ruhsal problemler, merak, özenti, hayır diyememe gibi unsurların etkili olduğu görülmektedir. Aslında, kişinin kendi oluşturduğu bir savunma mekanizmasına benzer. Tütün mamulleri, koku alma hücrelerini etkiler, diş ve diş etlerinde problemlere yol açar, nefes darlığına neden olur, tat alma duyusunu, ses tellerini etkiler ve ağız kanserine sebebiyet verebilir, solunum yollarının tıkanıp akciğer kanserine dönüşmesine neden olabilir, tütün ürünleri kullananlarda kalp krizi riski daha yüksektir ve bunlar gibi birçok fiziksel rahatsızlığa yol açabilir.
Tütün Mamulleri Zararlı Maddeler İçermesine Rağmen Neden Bırakamıyoruz?
Beyin, zamanla bu maddelere alışır ve nikotine karşı bağımlılık gelişir. İletişim, stresle baş etme, konsantrasyon ve kabul görmek için bir araç haline dönüşür. İnsan beyni, zevk aldığı şeyleri tekrar tekrar yapmak ister. Aldığı zevk nedeniyle de psikolojik olarak bağımlı hale gelir.
Peki Nasıl Bırakabiliriz?
Öncelikle, kendinize hedef belirleyin; bırakacağınız günü seçin ve etrafınızdaki insanlar da bunu bilsin, onların desteğini talep edin. Alışkanlıklarınızı değiştirmeye çalışın; örneğin, çay kahve tüketimini azaltın. Tütüne olan isteğinizle başa çıkma yöntemleri geliştirin; bol bol su tüketin, sakız çiğneyin, beslenme düzeninizi değiştirin, egzersiz yapın, yürüyüşe çıkın. Her şeyden önemlisi; kendinize inanın. Daha uzun ve sağlıklı yaşamak için, tütün mamullerinin hayatınızı kontrol etmesine izin vermeyin.
GELECEĞİNİZİ YAKMAYIN, UNUTMAYIN; YA ÇARESİZSİNİZ YA ÇARE, SİZSİNİZ! 9 ŞUBAT DÜNYA SİGARAYI BIRAKMA GÜNÜ
Uzman Klinik Psikolog Işıl ELMAS