Sosyal Uyum Alanında Yürütülen Uzun Dönemli Çalışmaların Yararlanıcılar Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması
Sivil toplum kuruluşları sosyal uyum alanında farklı yöntemleri esas alan faaliyetler düzenleyebilmektedir. Bu faaliyetler kimi zaman daha çok büyük kitleleri bir araya getiren tek seferlik bir organizasyon olabilirken kimi zaman da haftalık olarak katılımcıları bir araya getirmeyi amaç edinmiş modülleri kapsayabilmektedir. Dernek olarak yürüttüğümüz uzun dönemli çalışmaları ayrıntıları ile ele almadan önce uyum çalışmalarındaki temel yaklaşımımızdan bahsetmek gerekebilir.
Sosyal Uyum Çalışmalarındaki Yaklaşımımız Üzerine
Sosyal Uyum kavramı, toplumun farklı kesimlerince farklı şekillerde tanımlanabilmektedir. Mülteciler Derneği olarak bizler bu kavramın içini doldururken bazı ilkeleri esas almaktayız. Bunlar yerel katılım, ekip çalışması, yaşam boyu öğrenme, kurumlar arası iletişim ve iş birliği, hesap verebilirlik ve kaynaklarda verimlilik ve etkililiktir. Kendimize ilke edindiğimiz tüm bunların çatısında; toplum temelli yaklaşım ile faaliyetlerimizi sürdürürken, katılımcılar arasında cinsiyet, din, dil, milliyet, etnik kimlik, yaş gibi özellikler başta olmak üzere hiçbir nedenle ayrım yapmamaya ve farklılıklara saygı duymaya özen gösteriyoruz.
Sosyal Temas Uzun Dönemli Uyum Faaliyetleri ile Desteklenebilir
Farklı topluluklar arasındaki uyumu desteklemek amacıyla sivil toplum kuruluşlarının sosyal uyum alanında yürüttükleri çalışmalar tek seferlik ve yahut tekrarlı şekilde gerçekleştirilen uzun dönemli bir süreci kapsayabilmektedir. Biz Mülteciler Derneği olarak yürüttüğümüz uyum çalışmalarını toplumsal temas kavramı etrafında çevrelemekteyiz. Allport (1954) da gruplar arası temasın, gruplar arası önyargıyı etkili bir şekilde azaltması için gerekli en uygun koşulları öne sürmüştür. Eğer iki grup eşit statüde yer alıyorsa, ortak hedeflere sahiplerse, aralarında iş birliği bulunuyorsa, gruplar arası iş birliği otorite tarafından (gelenek, kanun vb.) destek görüyorsa ve grup üyeleri birbiriyle kişisel, gayri resmi ilişkiler kuruyorsa temasın önyargıyı azaltmada etkin rolü olduğunu vurgulamıştır. Bu yaklaşımdan hareketle katılımcıların düzenli tekrarlar ile bir araya geldikleri uzun dönemli sosyal uyum faaliyetlerinin uyumu daha çok desteklediği kanaatindeyiz.
Mülteciler Derneği’nin Uzun Dönemli Yürüttüğü Uyum Faaliyetleri Nelerdir?
Dernek olarak yürüttüğümüz uzun dönemli uyum çalışmaları farklı hedef gruplara yönelik olarak hazırlanmaktadır. Örneğin 2019-2020 eğitim yılında ilkokul ve ortaokul yaş grubundaki öğrenciler için Sultanbeyli’deki okullarda yürüttüğümüz Zeytin Ağacım Yeşeriyor ve Leylaklar Ülkesinde Projeleri, yine dernek bünyesinde yetişkinlere yönelik olarak hazırlanan atölyeler ve eğitimler uzun dönemli faaliyetler olarak değerlendirilebilir.
Uzun Dönemli Uyum Faaliyetleri ve Sosyal Etkisinin Ölçümlenmesi
Bir sivil toplum kuruluşu olarak sosyal bir değer ortaya koymaya çalışırken söz konusu faaliyetin topluma pozitif anlamda etkilerde bulunmasını amaçlamışsınızdır. Bu nokta itibarıyla da sosyal etki kavramı karşımıza çıkacaktır. Sosyal etki genel anlamda, “yapılan bir aktivite sonucu ortaya çıkan değişim” veya “bir eylem/ aktivite/proje/program sonucu farklı insanlar üzerinde oluşan etkiler” olarak tanımlanabilir. Uyum alanında yürütülen çalışmalar ele alındığında, tek seferlik çalışmaların katılımcılar üzerinde kalıcı etkiler bırakmadığı gözlemlenirken uzun dönemli çalışmalarda yararlanıcının edindiği farkındalığın davranışa dönüşmesi mümkün olabilmektedir. Mülteciler Derneği olarak sosyal uyum alanında yürüttüğümüz uzun dönemli faaliyetlerin yararlanıcılar üzerindeki etkilerini ölçümleyebilmek için çeşitli ölçüm yöntemleri kullanılmaktadır.
Tamamlanmış bir çalışmanın olumlu ya da olumsuz sonuçlarının analizi bir kuruma ilerleyen dönemde faaliyetlerini planlarken ders verecek ve kurumun hesap verilebilirlik kapasitesini de arttıracaktır. Bu nedenle uyum çalışmalarında da böylesi bir metot prensip olarak benimsenmiştir.
Ezgi KAPLAN
Sosyal Uyum Birimi
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi mezunu olan Ezgi Kaplan, akademik çalışmalarını İstanbul Üniversitesi Yerel Yönetimler Kent ve Çevre Çalışmaları ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Kentsel Planlama Programlarında yüksek lisans eğitimlerini tamamlayarak devam ettirmiştir. Sivil toplum alanındaki gönüllü çalışmalarının ardından kısa bir süre özel sektör alanında çalışmış ve 2017 yılından bu yana Mülteciler Derneği’nde Sosyal Uyum Birim Sorumlusu olarak görev almaktadır. Sorumlusu olduğu Sosyal Uyum Çalışmalarında, ev sahibi topluluk ile göçmen topluluklar arasındaki uyumu destekleyici faaliyetlerin gerçekleştirilmesindeki tüm aşamalarda rol oynamaktadır.