Birlikte Yaşama Bir Kadın Dayanışması Örneği: Peki Şimdi Nereye Film İncelemesi

Güçlü bir kadın dayanışmasıyla iki farklı dini topluluğun çatışmasının yok oluşunu izlediğimiz bu film, 2000’li yıllarda ülkesinin Ortadoğulu tek kadın sinemacısı olan Nadine Labaki’nin önemli eserlerinden birisidir. Filmi hamile olduğu sırada, Beyrut’ta yine bombaların patladığı bir günde çekmeye karar verdiğini dile getiren Labaki, “Yıllarca aynı apartmanı paylaşan, beraber büyüyen, aynı okula giden insanların bir anda birbirlerine düşman kesilmelerinin tek nedenin aynı dine inanmamaları” olmasının kendisini derinden sarstığını ifade eder.

Daha ilk sahneyi görmeden ‘Burada anlatacağım hikaye dinlemek isteyen herkes içindir…’ sözleri ile başlıyoruz filme. Biz de dinlemek isteyen herkes için yazıyoruz yorumlarımızı.

Hikayeye, birkaç metre uzağında dahil oldukları dini inançları sebebiyle birbiri ile çatışma içinde olan bir ülkenin; olanlardan habersiz yan yana ibadethaneleri ile hoş sohbet bir avuç insanının yaşadığı küçük bir Lübnan köyünde konuk oluyoruz. Bir süre sonra kurdukları televizyon ile dışarıyla iletişim kurma imkanı bulan köy halkı, yine savaşın yıkıp geçtiklerine artık bir dur deme vaktidir diyen kadınların çabaları ile köy dışında olup bitenleri bir süre daha öğrenemiyorlar. Köye gelen gazeteleri yok eden ve erkeklerin bu çatışmayı duymasını önlemeye çalışan kadınlar her şeye rağmen yaşanan küçük yanlış anlaşılmalara mani olamıyorlar.

Fakat filmde; bu sefer kayıplarına yenilerini eklememeye, huzuru kaybetmemeye kararlıyız diyerek tüm köy halkına önemli bir ders vermeye hazırlanan kadınların güçlü dayanışmasını bir hüzünlü bir neşeli sahnelerle izliyoruz. Özellikle değinmek istediğim dram sahnelerinin belki de en anlam yüklüsü, köy dışında yaşanan çatışmalarda bir kurşunun hedefi olarak hayatını kaybeden oğlunun acısını yüreğine gömen annenin bize verdiği mesajdı. Oğlunun ölümünü öncelikle köyden gizleyen ve hatta duyulmasın diye onu bir kör kuyuda saklayan anne bu yaşadığı acıya inat bir kişinin daha bu kör kurşunların hedefi olmaması adına kadınların yanında olmaya devam ediyor. Tam da bu sebeple diyebiliriz ki kadınlar; içimizde barındırdığımız ötekine nefrete inat, barışı seçecek olan bizlere sesleniyor ve muhabbete, hoş sohbete davet ediyor hepimizi.

Öteki dediğimiz kişi bir sabah uyandığımızda hanemizde, canımızdan kanımızdan kişiler olursa ne olacak diyerek başlıyoruz ‘Peki, şimdi nereye?’ sorusuna. Savaşa hazırlanan erkekler kadınların onlar için hazırladığı bir küçük ziyafet ile derin bir uykuya dalarken kadınlar köydeki tüm silahları yok ediyor ve mensubu oldukları dinden karşısındaki dinin ritüellerine geçiş yaparak karşılıyorlar sabahı. Yaşadıkları bu tersine durumla savaşını verdikleri şeyin anlamsızlığını kavrıyor elbette tüm erkekler.

Bizler de anlıyoruz ki asıl mesele insan olmak, mensubu olduğumuz topluluklardan sıyrılarak karşımızdakini kabul edebilmek… Birlikte yaşam dediğimiz mesele tam da bu kabule dayanıyor bizler için. Okullarda sınıflara konuk olurken veliler ve çocuklara seslenişimizde de bu kabul ve diyalog yer alıyor. Bazen tıpkı filmdeki gibi tersine bir dünyanın içinde, bazen de kendi iç çatışmalarımızda keşfediyoruz muhabbetin verdiği zevki.

Sonlandırırken, savaşın onlar için umuyoruz ki son kurbanını, defnetmek üzere gittikleri mezarlıkta ortasında ince bir yol ayrımıyla sıralanmış Müslüman ve Hristiyan halkın mezar taşlarına bakarken ‘Peki Şimdi Nereye?’ sorusunu bir kez de onlardan duyuyoruz. Yasını yaşama fırsatı verdiği kadınla bizleri biraz olsun rahatlatırken o ince ayrımın belki de yok oluşuna vesile olacak bir sahneyle bizi baş başa bırakıyor Nadine Labaki.

Burcu Özlem DAĞ
Psikolojik Danışman
Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Lisans Mezunu olan Burcu Özlem Dağ, akademik çalışmalarına İstanbul Üniversitesi Sosyal Politika ve Sosyal Hizmetler yüksek lisans programıyla devam etmektedir. 2017 yılından bu yana Mülteciler Derneği’nde Psikolojik Danışman olarak mülteci öğrencilerin okullaştırılması, psiko-sosyal yönden desteklenmesi ve okula uyumlarının arttırılması yönünde faaliyetlerini yürütmektedir. Ayrıca gerçekleştirmekte olduğu sosyal uyum faaliyetleri ile mülteci ve yerel halktan topluluklara toplumsal uyum yönünde farkındalıklarını arttıracak atölye ve eğitimler düzenlemektedir.

Orijinal Adı: Et maintenant on va où?
Yönetmen: Nadine Labaki
Oyuncular: Nadine Labaki, Yvonne Maalouf, Claude Baz Moussawbaa
Yapım: 2011 Lübnan, Fransa
Süre: 110 dk.