20 Haziran Dünya Mülteciler Günü; Beraber İnsan Olabilmenin ve Birlikte Yaşamanın Günü
Mülteci; ülkesinde ırk, din, sosyal konum, siyasal düşünce ya da ulusal kimliği nedeniyle kendisini baskı altında hissederek kendi devletine olan güvenini kaybeden, kendi devletinin ona tarafsız davranmayacağını düşüncesi ile ülkesini terk ederek, başka bir ülkeye sığınma talebinde bulunan ve bu talebi o ülke tarafından ‘kabul’ edilen kişi olarak tanımlanabilir. 2001 yılından günümüze her yıl 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü olarak anılmakta ve farklı kurumlar tarafından güne özel etkinlikler düzenlenmektedir. Bugünün uluslararası alanda anılıyor olması mültecilerin yaşadığı sorunlara dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık oluşturmak gayesinden ileri gelmektedir.
Dünya Üzerinde 25,9 Milyon Mülteci Bulunmaktadır
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), yıllık raporunda 2018 yılı itibarıyla dünyada 70 milyon 800 bin kişinin yerinden edildiğini açıkladı. UNHCR verilerine göre bugün Dünya üzerinde 25,9 milyon mülteci bulunmaktadır. 41,3 milyon kişi kendi ülkeleri içinde yerinden edilmiş, 3,5 milyon ise sığınmacı bulunmaktadır. Zorla yerinden edilenler ise salt nicel veri olarak değerlendirilmemelidir. Zorla yerinden edilmiş söz konusu insanların da insan hakları standartları çerçevesinde bir yaşama sahip olmaları gerekmektedir.
Mülteciler ve Hak İhlalleri
Dünya’nın birçok bölgesinde ve Türkiye’de de mülteciler hak ihlallerine maruz kalmaktadır. Eğitim hakkı, sağlığa erişim hakkı, kültürel/ sosyal hakları, seyahat hakları ve çalışma hakları yok sayılabilmekte ve ayrımcı tutumlarla karşı karşıya gelebilmektedirler. Ayrıca belirtmek gerekir ki sadece “mülteci” statüsünde olan kişiler yasal koruma ile sığındıkları ülkede yaşamlarını sürdürmektedirler. Resmi olarak “mülteci” statüsü alamamış milyonlarca insan bugün farklı coğrafyalarda yaşam mücadelesi vermektedir.
Tekstil atölyelerinde, inşaatlarda, küçük sanayi tesislerinde sosyal haklarından mahrum şekilde düşük ücretlere çalıştırılan mülteci…
Okul çağında olup çalıştırılan Suriyeli çocuk işçiler…
Erken yaşta evlilikler, ikinci veya üçüncü eş olarak satılan kız çocukları…
Mültecilerin Maruz Kaldığı Ayrımcı Söylemler
Mültecilerin maruz kaldığı ayrımcı söylemler ise basın yayın organları vasıtasıyla kalıcı bir hale gelmekte ve böylece kişilerin uğradığı sözlü ve fiziksel şiddet artabilmektedir. Mülteciler Derneği olarak mültecilere karşı her türlü hak sömürüsünün, olumsuz önyargı ve tutumların, ayrımcılığın, her türlü nefret söyleminin karşısında yer aldığımızı ifade etmek isteriz.
Tüm insanlar için insani standartta yaşam koşullarının sağlanması ve bunun korunması devletlerin görevleri arasındadır. Eğitim, sağlık, istihdam, kültürel ve sosyal alanlarda haklara erişim engelleri ortadan kaldırılmalıdır. Unutulmamalıdır ki hiç kimse olağan şartlarda yerinden edilmek istemeyecektir ve mültecilik yaşanabilecek tüm bu olumsuzlukların bir sonucu olarak değerlendirilmelidir.
Birlikte Yaşam Mümkün
20 Haziran Dünya Mülteciler Günü’nde her insanın insan onuruna yakışır şartlarda yaşam sürmeye hakkı olduğunu hatırlatarak bu amaç için katkı sunabilecek tüm aktörleri sorumluluk almaya, çözümler üretmeye davet ediyoruz. Ancak böylesi bir durumda beraberce insan olabilmeyi ve birlikte yaşamı mümkün hale getirebiliriz.
Ezgi KAPLAN
Sosyal Uyum Birimi
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi mezunu olan Ezgi Kaplan, akademik çalışmalarını İstanbul Üniversitesi Yerel Yönetimler Kent ve Çevre Çalışmaları ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Kentsel Planlama Programlarında yüksek lisans eğitimlerini tamamlayarak devam ettirmiştir. Sivil toplum alanındaki gönüllü çalışmalarının ardından kısa bir süre özel sektör alanında çalışmış ve 2017 yılından bu yana Mülteciler Derneği’nde Sosyal Uyum Birim Sorumlusu olarak görev almaktadır. Sorumlusu olduğu Sosyal Uyum Çalışmalarında, ev sahibi topluluk ile göçmen topluluklar arasındaki uyumu destekleyici faaliyetlerin gerçekleştirilmesindeki tüm aşamalarda rol oynamaktadır.